Insects and cucumbers in Słowotoku

Owady i ogórki w słowotoku. From original article on Magazyn Sztuki w Sieci (in Polish)

Performance Platform Lublin 2014
Agnieszka Szablikowska

Dwa długie wieczory efemerycznych działań złożyły się na kolejną edycje Performance Platform w lubelskiej Galerii Labirynt. W trakcie wydarzenia nie zabrakło intensywnych emocji dostarczanych przez słowa, akcje i dźwięki jak i doznań bardziej przewidywalnych. Festiwal przyzwyczaił nas do prezentacji artystów wyselekcjonowanych w toku open call oraz wyboru kuratorskiego. W obu  formułach wyróżniło się kilka działań autorstwa dominujących na festiwalu młodych artystów.

Do najmocniejszych punktów pierwszego wieczoru  i całego festiwalu należał z pewnością performance Huberta Wińczyka, który nieśmiało zaprosił uczestników do akcji, by następnie wygenerować sekwencje działań na styku dzikich zwierzęcych zachowań i wizualnej poezji. Artysta niczym zagubiony w galerii wzburzony owad, z początku miotał się między ścianami pozorując sytuację zagrożenia. Następnie zaatakował widzów zmultiplikowanym dźwiękiem insektów, by w kolejnej części samemu artykułować nieśmiałe sylaby, wykrzykując swoje angielskojęzyczne ja:  ” I…I…” Dźwięki przemieniły się w wizualne działanie, na ścianie pojawiły się litery “I C” powtarzane przez performera w sposób skłaniający do przypuszczenia, że to on nas obserwuje, on nas widzi. Lub widzi coś czego my zauważyć nie możemy. Performance Wińczyka miał też momenty uspokojenia, w których artysta – niczym archeolog na wykopaliskach – poszukiwał nowych źródeł dźwięku eksplorując pozornie  puste przestrzenie galerii. Wydawać się mogło, że artysta działał czasem chaotycznie, a jednak była to metodyczna analiza przestrzeni na rożnych poziomach zmysłowego postrzegania. Poczucie ewentualnej przypadkowości działań, słów czy gestów rozmyło się gdy wszystkie elementy zaczęły się składać się w całość;  rytmiczne “I see you ” przeistoczyło się w  dźwięki morza, a  na rewersie z  użytych obiektów wyłoniły się symboliczne ryby. Ostatecznie nawet  postać performera w nietypowej masce nasuwać mogła skojarzenie z  badającym teren płetwonurkiem.

Zaskakujący, i równie poetycki,  był performance studiującej w Royal College of Art  młodej chińskiej artystki Zejing Liu. Trochę zbyt długie, balansujące na granicy znużenia odbiorcy, a jednak intrygujące i wielowarstwowe działanie rozpoczęło się oraz zakończyło monologami artystki. Pierwsza cześć akcji była surrealistycznym wykładem dla niewielkich lalek. Z szeptanego słowotoku w niejasnym języku wyłaniały się tylko pojedyncze zrozumiałe wyrazy stanowiące abstrakcyjne zestawienie znaczeń. W drugiej sekwencji Liu  strzelała z niewielkiej kuszy do laleczek starając się je strącić z krzeseł. W kolejnych etapach działania, artystka zaskakująco zwiększała napięcie, ostatecznie głośno wykrzykując słowa – “This is nothing!” –  stawiając tym samym znak zapytania nad wszelkimi próbami interpretacji.

Wśród twórców zaproszonych na festiwal przez kuratorów znalazła się Marita Bullmann. Artystka zaprezentowała bardzo dobry, przyjemny w odbiorze, urzekający prostotą ale nie pozbawiony ironii, performance bazujący na zestawieniu symboliki artefaktów kury domowej oraz czystych, wizualnie atrakcyjnych form i obiektów. Wyłaniając się z ogromnej torby, skacząc i rozrzucając trzymane pod podkoszulkiem ogórki i nalewając wodę z ogromnych balonów Bullmann przedstawiła performatywną, nie pozbawioną humoru analizę procesu przygotowywania kiszonych ogórków. Nie zabrakło fizycznych zmagań i interpretacji symbolicznych znaczeń. Z pewnością był to performance bardzo kobiecy, ale i przewrotnie feministyczny, ukazujący bawiącą się stereotypami artystkę, miss mokrego podkoszulka, która próbując się zmierzyć obraną konwencją ostatecznie daje się oblać strumieniowi chłodnej wody.

W programie festiwalu znaleźli się również artyści, należący do klasyków sztuki performance tacy, jak Nigel Rolfe oraz Ewa Zarzycka. Charakterystyczne narracyjne działanie Zarzyckiej zostało wzbogacone przez obecność tłumaczki, która podejmując się próby przekładania tekstów Ewy na język angielski, stała się  elementem działania – świetnie dopełniającym całość opowieści. Zarzycka bawiąc się z konwencją performance’u i zwyczajowo odnosząc się również do rozmów ze swoim mężem i opierając się na symbolice użytych obiektów, stworzyła interesującą i niezwykle wciągającą odbiorcę historię.

Estetycznie interesujące były akcje amerykańskiej artystki Leah Rafaeli Ceriello a także Anglika Jamiego Lewisa Hadleya. Nietypowym doświadczeniem były również symultaniczne działania młodych artystów – uczniów  Nigela Rolfe – którzy zaprezentowali swoisty przegląd dostępnych w sztuce performance sposobów wypowiedzi.

Festiwal Performance Platform miał niezwykle intensywny program i nie da się wszystkich opisać. Elementem spajającym wiele akcji stało się użycie słowa, a zwieńczeniem festiwalu był koncert Wojciecha Bąkowskiego, który może stanowić lingwistyczne podsumowanie artystycznych zmagań młodych  artystów, dla których znalezienie odpowiedniego środka wyrazu wśród “szkła, stali i polipropylenu” to dopiero początek drogi.

Performance Platform 2014, 17-18 Października 2014
Galeria Labirynt, Lublin

See also Marita Bullmann Untitled (Lublin) performance documentation